Urgenda wint van de Staat: overheid moet meer doen aan uitstoot broeikasgassen
Klinkende overwinning
In een zeer principiële zaak, aangespannen door de Stichting Urgenda, heeft de rechtbank Den Haag vandaag beslist dat de Staat ervoor moet zorgen dat de uitstoot van broeikasgassen in Nederland in 2020 ten minste 25% lager is dan in 1990. Urgenda werd bijgestaan door advocaten Koos van den Berg (van Höcker Advocaten) en Roger Cox (van het Maastrichtse kantoor Paulussen).
Urgenda
Urgenda is een burgerplatform dat actief is met alle aspecten van de voorkoming van klimaatverandering. Höcker heeft met Urgenda drie jaar geleden een strategische alliantie gesloten en staat de stichting sindsdien bij. In deze zaak trad Urgenda ook op namens 886 particulieren.
De overheid moet bescherming bieden
De zorgplicht van de Staat voor de bescherming en verbetering van het leefmilieu heeft tot gevolg – zo oordeelde de Haagse rechtbank – dat meer moet worden gedaan om de gevaren van klimaatverandering af te wenden. De Staat het Nederlandse moet het emissieniveau actief controleren en reguleren. Het argument dat de kosten van zulke maatregelen onaanvaardbaar hoog zouden zijn, schoof de rechtbank terzijde.
Milieubeleid van de Nederlandse overheid voldoet niet
Dat het klimaatprobleem maatregelen vergt om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, werd ook door de Staat in de procedure overigens niet betwist. De genomen maatregelen leiden in 2020 tot een vermindering van hooguit 17%. Klimaatwetenschappers en internationale beleidsmakers vinden echter dat een vermindering van 25 tot 40% voor de geïndustrialiseerde landen wenselijk en noodzakelijk is. Nederland blijft daar dus fors onder.
Zelfstandige verplichting
Evenmin kan de Staat kan zich verschuilen achter afhankelijkheid van het buitenland bij de oplossing van klimaatproblemen. Door in Nederland de uitstoot te verminderen, wordt immers een wezenlijke bijdrage geleverd aan het voorkomen van een gevaarlijke klimaatverandering. Van een land als Nederland mag een voortrekkersrol worden verwacht.
Geen politiek maar rechtsbescherming
In de procedure had de Staat de rechtbank voorgehouden dat de vordering van Urgenda alleen al moest worden afgewezen omdat de rechtbank met het gevraagde bevel het terrein van de politiek zou betreden. De rechtbank is het ook daarmee niet eens. Zij moet rechtsbescherming bieden, ook als het de overheid is die de het recht schendt. De vrije beleidsruimte van de overheid moet daarbij wel worden gerespecteerd. Dat is er de reden van geweest dat het bevel is beperkt tot 25% (de ondergrens van de al genoemde norm van 25 tot 40%).
Unieke uitspraak
De uitspraak is uniek omdat de rechter via het aansprakelijkheidsrecht ingrijpt in politieke besluitvorming die op slot zit. De zaak krijgt inmiddels wereldwijd veel aandacht.
Klik hier om de uitspraak van de rechtbank Den Haag te lezen.Klik hier voor berichten over deze zaak in de New York Times en bij de BBCKlik hier voor informatie over deze zaak op de website van Urgenda (incl. foto’s en video)
