Terug van weggeweest: de arbeidsrechtelijke avonturen van Jacob!
Jacob tuurde door het glas van zijn werkkamer. Eén, nee toch twee van zijn werknemers waren inmiddels weer op kantoor. Het gros werkte nog steeds vanuit huis. Ideaal? Zeker niet. Creatieve projecten kwamen maar moeizaam van de grond vanachter het Zoom-scherm. Maar zomaar iedereen naar kantoor halen, dat had Jacob niet gedaan. In het begin van de coronacrisis was Jacob zelf besmet geraakt en had hij zelfs even aan de beademing gelegen. Het virus had Jacob veranderd. Hij was geconfronteerd met zijn eigen sterfelijkheid en wilde zijn medewerkers niet aan besmettingsrisico’s blootstellen. En die risico’s waren er wel – Jacob had zijn bedrijf namelijk zo ingericht dat werknemers zij aan zij aan een bureau zaten, op minder dan 1,5 meter.
Tegelijkertijd had hij wel een bedrijf te runnen. En het aantal opdrachten was aanzienlijk teruggelopen tijdens de crisis. Creatief als hij was stelde Jacob aan zijn HR-manager voor om iedereen elke dag een zelftest te laten doen. “Sandra, dat is dé oplossing. Ze kunnen gewoon naar kantoor komen als we weten dat ze niet besmettelijk zijn.” Sandra, van achter het beeldscherm: “Hmmm.. ik weet het niet hoor. Die zelftests bieden geen garantie dat iemand besmet is toch? En hoe wil je dat doen? Iedereen verplichten?”
“Sandra, je moet niet denken in onmogelijkheden. We moeten de zaak weer aan de gang krijgen. De meeste mensen wíllen ook weer terug naar kantoor. De muren komen op ze af! Laten we nu beginnen met het gratis ter beschikking stellen van zelftests, waarbij men bij een negatieve zelftest naar kantoor kan komen. Willen ze niet testen, dan werken ze gewoon vanuit huis.”
“OK, dat klinkt goed. Laten we het nog wel even checken bij de advocaat.”
Het gesprek met de advocaat.“Je hebt voor de verandering een idee dat ook nog eens juridisch uitvoerbaar lijkt te zijn, Jacob” glimlacht de advocaat. “Denk erom dat je, zoals Sandra terecht opmerkte, zo’n test in de meeste gevallen niet kunt verplichten. En je kunt ook niet de testuitslag verwerken, door het bijvoorbeeld op te nemen in het personeelsdossier.”
Aangezien zelftesten inbreuk maken op grondrechten van werknemers, moet beoordeeld worden of die inbreuk gerechtvaardigd is. Je zult naar drie aspecten moeten kijken: is er een legitiem doel, is het een geschikt middel, en zijn er minder ingrijpende alternatieven mogelijk? Zijn er geen minder ingrijpende alternatieven (thuiswerken of 1,5 meter), dan zou je als werkgever door het gebruik van het instructierecht werknemers preventief kunnen laten testen mits je daarmee een legitiem doel met een geschikt middel nastreeft. Het komt uiteindelijk neer op een belangenafweging, waarbij een zelftest thuis laten doen om zo een veilige werkomgeving te creëren een minder ingrijpende inbreuk zal opleveren dan wanneer dit een ‘diepere neustest’ betreft.
“Het is wel aan te raden om een duidelijk (preventief) testbeleid op te stellen, waarin wordt vermeld waar, wanneer en hoe getest kan worden, wat de benodigde frequentie van het testen is, en wat er bijvoorbeeld van werknemers wordt verwacht wanneer zij een positieve uitslag krijgen. Maar Jacob, wat mij betreft heb je een ‘go’ om dit plan verder uit te werken.”
Zo, denkt Jacob. Slow but steady gaan we terug naar normaal. Niet wetende welke arbeidsrechtelijke uitdagingen hem boven het hoofd hingen…
***
Jacob was in 2020 even afwezig, maar heeft in het verleden al diverse arbeidsrechtelijke avonturen beleefd:
Jacob en: zwangerschapsdiscriminatie
Jacob en: CEO-fraude
Jacob en: verworven rechten
Jacob en: seksuele intimidatie op de werkvloer
Jacob en: ontslag wegens disfunctioneren zonder verbetertraject
Jacob en: de verstoorde arbeidsverhouding
Jacob en: het ronselen van oud-collega’s
Jacob en: een kostbare beëindiging van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Jacob en: een non-concurrentiebeding in een personeelshandboek
Jacob en: een oprichtingsakte in het printbakje
Jacob, de man in bonus