Directeur bij de holding, werknemer bij de dochter: wat betekent ontslag voor beide functies?

Het komt geregeld voor dat iemand statutair directeur is bij bijvoorbeeld een holding maar niet met die holding een arbeidsovereenkomst heeft maar een dochtermaatschappij. Onlangs moest het Hof Arnhem-Leeuwarden oordelen over de vraag of de arbeidsovereenkomst van een werknemer bij dochtermaatschappij Rollecate automatisch eindigde nadat deze werknemer werd ontslagen als statutair directeur bij de financiële holding van Rollecate, Uroocom. Wat besloot het hof en wat kunnen we daarvan leren?

De feiten

Een werknemer heeft een arbeidsovereenkomst met Rollecate. Daarnaast is hij ook statutair directeur bij Uroocom geworden. Hij heeft geen arbeidsovereenkomst bij Uroocom. Uroocom is de financiële holding die alle aandelen houdt van de dochterbedrijven binnen het Rollecateconcern. Toen de werknemer statutair directeur werd van Uroocom veranderde er niks aan zijn arbeidsovereenkomst met Rollecate.

In 2022 ontstond er binnen het bestuur van Uroocom onenigheid over het te voeren beleid. Ondanks meerdere pogingen om tot een oplossing te komen, werd duidelijk dat de situatie niet zou gaan verbeteren. De werknemer werd vervolgens in juni 2023 opgeroepen voor de algemene vergadering van aandeelhouders (hierna: ava) waar zijn voorgenomen ontslag als statutair directeur bij Uroocom stond geagendeerd. Na instemming van de ava met zijn ontslag als statutair directeur, werd de werknemer schriftelijk geïnformeerd dat dit ontslag tevens werd beschouwd als een opzegging van zijn arbeidsovereenkomst bij Rollecate.

De werknemer verzocht bij de kantonrechter om de vernietiging van de opzegging van de arbeidsovereenkomst. De rechtbank wees het verzoek van de werknemer af.

Het oordeel van het hof

De werknemer is het niet met het oordeel van de rechtbank eens, en wendt zich in hoger beroep tot het hof. Het hof oordeelt als volgt:

“Het vennootschapsrechtelijk ontslag van [de werknemer] als statutair bestuurder van Uroocom brengt niet mee dat daarmee zijn arbeidsovereenkomst met een andere vennootschap van het concern eindigt. De situatie die aan de orde was in de zogeheten ’15 april-arresten’, waarin de bestuurder in dienst was van dezelfde vennootschap waarvan hij ook bestuurder was, doet zich hier niet voor. Het ontslagbesluit van de ava van Uroocom is geen opzegging door Rollecate.”

Het hof oordeelde dat er geen sprake was van een duale rechtsbetrekking. Hiermee verwijst het hof naar de dubbele rechtsverhouding waarin iemand zowel vennootschapsrechtelijk statutair directeur als arbeidsrechtelijk werknemer is van dezelfde onderneming. Als dit zo is, en er is sprake van ontslag als statutair directeur dan is de heersende leer dat de arbeidsovereenkomst ook eindigt omdat deze meestal zo verweven is met het zijn van statutair directeur dat de arbeidsovereenkomst een ‘lege huls’ zou zijn zonder de benoeming tot statutair directeur.

Rollecate probeerde in haar verweer aan te tonen dat de arbeidsovereenkomst van de werknemer feitelijk ook een lege huls was geworden door het ontslag als statutair directeur bij Uroocom. Zo stelde zij dat de rechtsverhouding tussen Rollecate en de werknemer enkel een salarisvehikel was. Daarnaast voerde zij aan dat de werknemer zelf moest bewijzen dat hij daadwerkelijk werkzaamheden verrichtte binnen zijn dienstverband bij Rollecate, die geen verband hielden met zijn directeurschap bij Uroocom. Het hof wees deze verweren echter af.

Het oordeel van het hof hield in dat het vennootschapsrechtelijke ontslag van de werknemer als statutair directeur van Uroocom niet betekende dat de arbeidsovereenkomst van de werknemer met Rollecate was beëindigd. Rollecate had zich – bij de opzegging – moeten houden aan de geldende arbeidsrechtelijke regels voor ontslag van gewone werknemers. Het hof kwam tot de conclusie dat de rechtbank de opzegging van de arbeidsovereenkomst ten onrechte niet had vernietigd.

Het hof moest vervolgens beoordelen of herstel van de arbeidsovereenkomst in de rede lag, mede gelet op het ontbindingsverzoek van Rollecate. Het hof oordeelde dat herstel niet in de rede ligt en ontbond de arbeidsovereenkomst vanwege een ernstig en onherstelbaar verstoorde arbeidsverhouding.

Wat kunnen we hiervan leren?

Zoals het hof in zijn uitspraak stelde, is er in gevallen waarin een statutair directeur een arbeidsovereenkomst heeft bij een andere onderneming binnen het concern, geen sprake van een duale rechtsbetrekking. Dit betekent dat een vennootschapsrechtelijk ontslag niet automatisch het einde van de arbeidsovereenkomst inhoudt. Het is daarom van belang om bij een ontslag van een statutair directeur van wie je ook de arbeidsovereenkomst wil beëindigen, altijd te controleren of er sprake is van een duale rechtsbetrekking. Daarnaast dient te worden nagegaan of deze rechtsbetrekkingen daadwerkelijk zodanig met elkaar zijn verweven dat de arbeidsovereenkomst als een lege huls achterblijft na een vennootschapsrechtelijk ontslag.