6 maart 2017 - Non-concurrentiebeding in personeelshandboek?

Non-concurrentiebeding in personeelshandboek?

In “Een oprichtingsakte in het printbakje” vertelde ik over Jacob, die een eigen, met zijn werkgever concurrerend bedrijf had opgericht. Zijn werkgever kreeg een kopie van de oprichtingsakte in handen en voerde vervolgens een stevig gesprek met Jacob. De geest is dan uit de fles en Jacob besluit voor zichzelf te beginnen, in de veronderstelling dat hij niet gebonden is aan een concurrentiebeding.

Jacob zegt vervolgens zijn arbeidsovereenkomst op. Een dag later treft hij onderstaande e-mail aan in zijn mailbox:

Dear Jacob, We have received your notice letter. We herewith confirm that your employment agreement will end at 1 May 2017. You are relieved from your duties during the remaining period of your employment and you will receive a final payment within two weeks after termination of your employment. We would also like to point out that we expect you to adhere to the non competition clause as included in our employee handbook. For your convenience, a copy of the handbook is attached to this e-mail. The company will strictly enforce the non competition clause. Kind regards, management

Jacob checkt snel zijn oorspronkelijke arbeidsovereenkomst – geen non-concurrentiebeding, hoewel er wel een verwijzing in staat naar het personeelshandboek. Hij scant vervolgens snel het personeelshandboek. Verdomd, daar op pagina 56, vlak voor de veiligheidsvoorschriften: een non-concurrentiebeding. Het handboek (uit 2008) komt hem niet bekend voor, hoewel hij dat document misschien ooit weleens heeft gekregen. En had hij niet een nieuwe arbeidsovereenkomst getekend toen hij twee jaar geleden promotie maakte?

Jacob krabt zich achter de oren; met de dreiging van een ex-werkgever die hem voor de rechter sleept vanwege dat non-concurrentiebeding lijkt het onverstandig om nu een eigen bedrijf te beginnen. Maar hij heeft al opgezegd.. Tijd om de situatie in kaart te brengen.

Concurrentiebeding in een personeelshandboek - werkt dat?

De wetgever heeft er niet bij vermeld of een non-concurrentiebeding beding in de arbeidsovereenkomst moet zijn opgenomen of niet. In de wet staat op dit punt slechts dat een non-concurrentiebeding schriftelijk moet zijn aangegaan – het schriftelijkheidsvereiste. In 2008 heeft de Hoge Raad bepaald dat wanneer een werknemer zich door ondertekening van een arbeidsovereenkomst of een brief waarin een verwijzing staat naar een ander document waarin een concurrentiebeding staat, en dat andere document bovendien is bijgevoegd, aan het genoemde schriftelijkheidsvereiste eveneens is voldaan. Heel kort samengevat: het non-concurrentiebeding mag in een bijlage (bijvoorbeeld een personeelshandboek) staan, mits die bijlage bij de overeenkomst is gevoegd. Afgelopen vrijdag heeft de Hoge Raad een uitspraak gedaan over de situatie waarbij een werkgever en werknemer in 2001 een arbeidsovereenkomst hadden gesloten, en aan de werknemer in 2001 een personeelshandboek was overhandigd. In dat handboek was een non-concurrentiebeding opgenomen. Dan treedt de werknemer bijna twee jaar later in dienst bij de moeder van de werkgever. Er wordt een nieuwe arbeidsovereenkomst opgemaakt, weer met verwijzing naar datzelfde personeelshandboek, maar ditmaal zonder dat handboek bij te voegen. Conclusie van de Hoge Raad: dan is niet voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste en is er dus niet een non-concurrentiebeding overeengekomen. Ook al was het betreffende personeelshandboek al eens aan de werknemer uitgereikt. Het had in samenhang met de nieuwe arbeidsovereenkomst moeten zijn uitgereikt.

Conclusie

Ik zou geen enkele werkgever aanraden om een non-concurrentiebeding op te nemen in een personeelshandboek. Zet het eenvoudigweg in de arbeidsovereenkomst, dan heeft het een veel sterkere (preventieve) werking dan wanneer het is opgenomen ergens in een personeelshandboek tussen de verschillende vormen van verlof en de veiligheidsvoorschriften. Bovendien ben je er dan zeker van dat het beding geldig is overeengekomen.

Terug naar Jacob...

Jacob is een geluksvogel- zijn nieuwe arbeidsovereenkomst bevat weliswaar een verwijzing naar een personeelshandboek, maar dat is destijds niet bijgevoegd. HR vond dat niet nodig – het handboek stond immers al op intranet. Jacob voelt zich wat comfortabeler met deze kennis en besluit een korte reactie te schrijven aan zijn werkgever waarin hij aangeeft dat het document met het concurrentiebeding niet aan hem ter hand is gesteld toen hij zijn laatste arbeidsovereenkomst tekende. Tevreden drukt hij op ‘send’ en klapt hij zijn laptop dicht.