Opnemen telefoongesprekken: verstoring van privacy of arbeidsverhouding?

De mate van privacy op de werkvloer is ook in 2018 een regelmatig terugkerend thema in de rechtspraak. Doorgaans is de privacy van de werknemer in het geding. Bestaat er ook een recht op privacy van de werkgever? Hoe zit het eigenlijk met het opnemen van gesprekken door werknemers? In een uitspraak van de kantonrechter te Rotterdam kwamen deze vragen aan bod.

Privacy geschonden van de werkgever, collega’s en leveranciers door opnemen van gesprekken?

Een werknemer stelt dat hij sinds 1,5 jaar heimelijk (telefoon)gesprekken opneemt die hij voert met management, leveranciers en collega’s. De rechter oordeelt dat geen sprake is van schending van de privacy van de betrokkenen:

“Nu niet is gebleken dat [verweerder] de opnames heeft geopenbaard of op enigerlei wijze daarvan misbruik heeft gemaakt en zelfs de opnames in de onderhavige procedure niet heeft gebuikt kan niet gezegd worden dat de privacy van betrokkenen door hem is geschonden.”

Enkel heimelijk opnemen van gesprekken is aldus onvoldoende voor schending van de privacy van genoemde personen, aldus de kantonrechter. Op het scherpst van de snede beoordeeld is het, vanuit privacywetgeving bezien, de vraag of dit oordeel van de kantonrechter correct is. De opnames – een verwerking van persoonsgegevens – waren immers heimelijk en een directe noodzaak om gesprekken met een uitgebreide groep betrokkenen op te nemen wordt slechts onderbouwd door de werknemer om een dossier op te kunnen bouwen tegen zijn werkgever. De noodzaak om daartoe over te gaan blijkt niet direct uit de uitspraak. Dient het belang van de werknemer, bijvoorbeeld om bewijs te kunnen vergaren, te prevaleren boven het recht op privacy van de personen met wie hij de gesprekken hield en heimelijk opnam? Een interessante afweging van belangen die helaas niet aan de orde komt in de uitspraak.

Deze afweging werd wel gemaakt door Centrale Raad van Beroep in het omgekeerde geval (geluidsopnames door werkgever). De CrvB oordeelde (terecht) dat geluidsopnamen van telefoongesprekken kwalificeren als persoonsgegevens in de zin van de Wet bescherming persoonsgegevens (‘Wbp’). De hierboven genoemde belangenafweging viel in het voordeel uit van de (publiekrechtelijke) werkgever. De betrokkenen waren bekend met de mogelijkheid dat hun gesprekken werden opgenomen en de opnames diende ter vaststelling van ernstig plichtsverzuim. De (publiekrechtelijke) werkgever handelde daardoor niet in strijd met de Wbp.

Opnemen van telefoongesprekken leidt tot ernstig en duurzaam verstoorde arbeidsverhouding

Het opnemen van telefoongesprekken door een werknemer kan wel aanleiding zijn voor rechters om te concluderen sprake is van een dusdanig verstoorde arbeidsverhouding dat de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden. Zo oordeelde het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch in 2016:

“Het hof is van oordeel dat de verstoring niet alleen ernstig is, maar ook duurzaam, gelet op de lange tijd dat [appellante] heimelijke opnames heeft gemaakt van de gesprekken.”

Zo ook in de zaak die beoordeeld werd door de kantonrechter Rotterdam:
“Indien daarbij wordt opgeteld het langdurige opnemen van de gesprekken dan kan niet anders worden geconcludeerd dan dat ook aan de zijde van [verweerder] geen vertrouwen bestaat in een vruchtbare voortzetting van het dienstverband.”
De rechter ontbindt aldus op basis van een ernstig en duurzaam verstoorde arbeidsverhouding waardoor de werkgever de transitievergoeding verschuldigd is. De werkgever had hier wellicht aan kunnen ontkomen door te beargumenteren dat er sprake was van ernstig verwijtbaar handelen, bijvoorbeeld wegens schending van de privacy. Maar dat is niet door de werkgever ten grondslag gelegd aan het verzoek.

Heimelijk opnemen van gesprekken kan in strijd zijn met Wbp én/of leiden tot verstoorde arbeidsverhouding

Het opnemen van telefoongesprekken door werkgever en/of werknemer kan in strijd zijn met de Wet bescherming persoonsgegevens, straks de Algemene verordening gegevensbescherming. Werkgevers zijn hier niet altijd bedacht op. Het opnemen van (telefoon)gesprekken door werknemers kan een rechter aanleiding geven te concluderen dat de arbeidsverhouding ernstig en duurzaam verstoord is en op grond daarvan ontbonden zal moeten worden.

Meer weten over privacy in arbeidsverhoudingen? Neem dan gerust contact met Mick Hurks op.