Deze vele (wets)wijzigingen leiden ertoe dat pensioenregelingen moeten worden aangepast. Dat gaat vaak niet zonder slag of stoot. Reden waarom de (eenzijdige) wijziging van pensioenregelingen ook met regelmaat in de rechtspraak aan de orde komt. Zo heeft de kantonrechter Amersfoort zich daarover onlangs in een voor werkgever gunstige zin uitgelaten.

De pensioenregeling in kwestie was meermalen (eenzijdig) in negatieve zin voor de werknemers bijgesteld. De werkgever beriep zich daarbij op een eenzijdig wijzigingsbeding. Eén werknemer was het daarmee niet eens. Zijn eigen instemming zou zijn vereist, alsmede die van de OR; beide ontbraken.

De OR was niet om instemming verzocht (terwijl dat wel had gemoeten), maar was daartegen niet (tijdig) opgekomen. Daaraan verbindt de kantonrechter de conclusie dat het er voor moet worden gehouden dat de OR zich bij de wijzigingen heeft neergelegd.

Vervolgens stelt de kantonrechter dit “zich neerleggen” op één lijn met de instemming van de OR, in die zin dat dit een aanwijzing vormt voor een zwaarwichtig belang. Dat is namelijk vereist voor een succesvol beroep op een eenzijdig wijzigingsbeding. Nu de wijzigingen zijn ingegeven door gewijzigde wetgeving (zoals de invoering van de Pensioenwet in 2007) is daarmee het zwaarwichtige belang voor de werkgever gegeven, aldus de kantonrechter. De werknemer in kwestie haalt dus bakzeil.

Deze uitspraak biedt hoop voor werkgevers voor het wijzigingen van pensioenregelingen als gevolg van wetswijzigingen, maar je kunt er zeker niet blind op varen. Beide door de kantonrechter gehanteerde redeneringen lijken namelijk wat kort door de bocht.

In de eerste plaats gaat de kantonrechter er aan voorbij dat de wijze van (al dan niet) besluitvorming door de OR van gewicht zou moeten zijn bij de waardering die daaraan wordt toegekend. Er kunnen immers legio redenen zijn waarom een OR niet (tijdig) heeft geageerd tegen de wijzigingen. Het zou maar zo kunnen dat de wijzigingen aan de aandacht van de OR zijn ontsnapt. De OR heeft maar één maand nadat het bekend is geworden met de uitvoering van een dergelijk instemmingsplichtig besluit de tijd om hiertegen op te komen. Wellicht waren de leden in die maand bijvoorbeeld met vakantie. Bovendien is pensioen geen gemakkelijk onderwerp voor de gemiddelde werknemer en dat geldt vast evenzo voor een OR-lid. Onbekendheid leidt niet zelden tot stilzitten.  Bij wie gaat de envelop met pensioeninformatie niet ongeopend de la in?

Ook de redenering dat wetswijzigingen automatisch een zwaarwichtig belang opleveren is – hoe begrijpelijk ook vanuit werkgeversoogpunt – in het verleden regelmatig verworpen bij andere arbeidsvoorwaardelijke wijzigingen. Te denken valt aan de noodzakelijke wijzigingen als gevolg van de zorgverzekeringswet.

Kortom: eenzijdige wijziging van arbeidsvoorwaarden, zoals een pensioenregeling, is en blijft bepaald geen sinecure. Pensioen en de (wets)wijzigingen op dat terrein zullen de komende tijd dan ook wel een hot topic blijven. Wordt vervolgd dus.