Uitspraak van de week: "Moeten vrije uren hetzelfde worden beloond als (boven)wettelijke vakantiedagen"?

In een principieel arrest, en voor de liefhebbers van rechtspraak over vakantiewetgeving een ‘must-read’, oordeelt de Hoge Raad over de waarde van een bovenwettelijke verlofaanspraak uit de CAO van NS.

Wat speelde er? Een werknemer van NS maakt gebruik van de in de CAO geregelde faciliteit ‘Regeling werktijdverkorting oudere werknemers’ (RO-regeling). De strekking hiervan is dat hij vrije uren inzet om zijn werkweek te verkorten naar 32 uur per week. In de CAO van NS werd onderscheid gemaakt tussen verlofuren (wettelijke vakantiedagen) en vrije uren (bovenwettelijke vakantiedagen). De NS betoogde dat de wijze waarop de werknemer de vrije uren inzette – werkweekverkorting – niet meer gelijk te stellen was met het opnemen van een vakantiedag en daarom zou de beloning over die uren niet gelijk moeten zijn aan de waarde van een vakantiedag. De NS betaalde daarom geen onregelmatigheidstoeslag over de opgenomen vrije uren.

In drie instanties haalt NS bakzeil. De Hoge Raad legt nog eens mooi uit dat ‘Of een vrijetijdsaanspraak heeft te gelden als vakantie in de zin van art. 7:634 BW hangt ervan af of deze aanspraak tot doel heeft de werknemer betaald verlof te verschaffen in verband met de werkbelasting die op hem drukt’. Als de werknemer het verlof vervolgens voor een ander doel gebruikt, verandert dit de aard van de aanspraak niet.

De NS moet de opgenomen vrije uren – ter gebruikmaking van de Regeling werktijdverkorting oudere werknemers – hetzelfde belonen als vakantiedagen. De werknemer had dus recht op nabetaling van onregelmatigheidstoeslag over deze uren.

Het belang van de uitspraak is mijns inziens niet beperkt tot deze specifieke kwestie. In een aanzienlijk aantal CAO’s krijgen werknemers aanspraken toegekend op vrije uren die niet direct onder het kopje ‘vakantiedagen’ vallen. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan ‘Persoonlijk levensfasebudget-uren’. Hebben deze uren tot doel ‘de werknemer betaald verlof te verschaffen in verband met de werkbelasting die op hem drukt’? Ik zou menen van wel. Dit zou tot gevolg hebben dat de deze ‘gewoon’ afgerekend moeten worden als reguliere vakantiedagen, dus inclusief vakantiegeld, ORT, bonus, etc. Naar mijn ervaring is dit niet de praktijk.

Lees de volledige uitspraak hier