Uitspraak van de week: "verplicht kwartier eerder aanwezig en twintig minuten per rookpauze = betaalde arbeidstijd"

In twee gepubliceerde uitspraken deze week ging het (onder meer) over de vraag of een werknemer recht had op loon: 1) indien de werknemer 15 minuten voor aanvang van de dienst aanwezig moet zijn; en 2) tijdens een rookpauze.

In de eerste uitspraak betrof het een werknemer van uitzendbureau AFS die tewerkgesteld werd op Schiphol. In een memo van AFS was bepaald dat: “Aanvangstijd bij de BOS-Coördinatie van Schiphol is altijd minimaal 15 minuten (één kwartier) voor aanvang van de geplande dienst”.

Daar zit geen woord Spaans bij. De werknemers moesten zich 15 minuten voor aanvang van hun dienst melden bij de verantwoordelijke coördinator van Schiphol. In die 15 minuten moesten ze hun aanwezigheid aftekenen, de portofoon pakken, kregen ze te horen naar welke gate ze moesten en binnen die tijd moesten ze ook bij de gate zijn. Ze moesten stipt op het aanvangstijd van hun dienst bij de gate zijn. AFS trachtte er nog tegenin te brengen dat de tijd die het kost om vanaf de BOS-coördinatie naar de gate te komen kwalificeerde als ‘woon-werkverkeer’. Daar trapt de rechter niet in. De werknemer mocht, aldus de rechter, niet vrijelijk over zijn tijd beschikken in dat kwartier: er was geen tijd om te whatsappen of koffie drinken. Het kwartier telt als arbeidstijd en moet uitbetaald worden. AFS en vermoedelijk andere uitzendbureaus op Schiphol zullen snel hun knopen moeten tellen.

In een andere uitspraak kwam zijdelings aan bod of de werkgever loon mocht terugvorderen vanwege ellenlange rookpauzes die de werknemer nam. In totaal vier keer twintig minuten per dag. Bij gebreke aan duidelijk beleid over het recht op (on)betaalde rookpauzes, was het de werkgever niet toegestaan om loon terug te vorderen. De mogelijkheid om hier beleid op te maken bestaat dus wel, tijdens het roken verricht de werknemer in beginsel – uiteraard kunnen we vele uitzonderingen bedenken – geen arbeid en bestaat er geen recht op loon.

Beide werkgevers waren gehouden om het loon te betalen, waarbij met name de uitspraak op Schiphol vermoedelijk nog veel meer werknemers blij zal maken.

Lees beide uitspraken hier: Recht op loon tijdens rookpauze en Recht op loon verplicht kwartier voor aanvang dienst aanwezig zijn